Çocuğum Üstün Yetenekli mi ?

Çoğu anne-baba çocuğu henüz 3-4 yaşlarındayken, çocuğunun yaşıtlarından farklı olduğunu düşünüp kendi kendine bu soruyu sorabilir : Acaba çocuğum üstün yetenekli mi ?

Amerikalı eğitimciler Norma E.Cutts ve Nicholas Moseley tarafından kaleme alınan "Üstün Zekalı ve Yetenekli Çocukların Eğitimi" adlı kitap, bu konuda hem öğretmenlere hem de ebeveynlere yol gösterici olma niteliğinde.

Bu kitaba göre üstün zekalı çocukların genel özellikleri şöyle tanımlanmaktadır :

1) Sözcük hazinelerinin zenginliği ve sözcüklerin tam anlamlarıyla kullanılışı.
Örneğin 5 yaşındaki bir çocuğun kendini dinazorlara verip "brontosaurus", "stegosaurus" gibi isimleri bilip sıkça kullanıyor olması gibi.

2) Genelleştirme yapabilme yeteneği.
Çeşitli durumlarda her şeye genel olan elemanları görebilme ve anlam çıkarabilme ya da genel prensipleri seçebilme yeteneği. Örneğin, bir yuva öğrencisinin plaja yapılan gezi sonrasında "yüzme havuzundaki su da tuzlu mu" diye sorması gibi.

3) Soyut düşünce yeteneği .
Mecazi bir dili anlama yeteneği.

4) Problemler konusunda içgörü sahibi olmak.
Yüksek yetenekli bir çocuk, başka bir çocuğun mutsuz ya da mutlu veya büyüklük taslayan biri olduğunu çarçabuk keşfeder ve kendini ona göre ayarlar.

5) Uslamlama
Mantıksal ilişkileri görebilme ve bunlardan doğru sonuçlar çıkarabilme kudreti.

6) Problem çözebilme

7) Öğrenme hızı; entelektüel amaçları bitirme sürati

8) Israr, sebatlılık

9) Bellek ( hafıza )

10) Önsezi
Edinilen yaşantılardan - kendi hataları dahil- bir şeyler öğrenebilme ve aynı koşullarda aşağı yukarı ne olabileceğini sezme, hem zekanın hem de sağduyunun belirtisidir.

11) Mizah ve nükte yapabilme yeteneği
Üstün zekalı bir kimse hemen herkesi her zaman güldüren bir kşiliğe sahip olmayabilir fakat yerinde yapılmış bir nükte, zekice bir şaka, parlaklığı ortaya serer.

12) İlgilerin ve merakların zenginliği

13) Uyanıklık ve gözlemlemeye doğal bir eğilim
Üstün zekalı bir çocuk, yeni olan herşeyi anında kaydetmek ve ayrıntılarını bilmek hususunda çok çabuktur.

14) İnsiyatif, teşebbüs etme yetisi
Yüksek yetenekli bir çocuk herhangi bir anda ne yapılması gerektiğini hemen sezer ve harekete geçerek durumu ele alır.

15) Yaratma yeteneği

16) Eleştirici muhakeme
"Yeterli mi?", "Sonunda işe yarayacak mı ?" sorularına cevap verebilme, zekanın ayırt edici bir niteliğidir.

17) Hizmet etme arzusunda bulunma
Çoğu kez bu tür çocuklar kendi ödevlerini göreceli olarak çabuk bitirdiklerinde, daha yavaş olanlara yardım etmek ister. Ek olarak sınıfta genel gereksinimlerde de rol alırlar

Kaynak : Üstün Zekalı ve Yetenekli Çocukların Eğitimi Sayfa 62-77, Norma E.Cutts, Nicholas Moseley, Özgür Yayınevi